Πως τελείωσε το όλο μπάχαλο

Παρουσιάζοντας ένα έργο είναι σαν να παρουσιάζεις στο κοινό έναν καθρέφτη. Του δίνει ς την δυνατότητα να λάβει μια εικόνα του εαυτού του εξ αντανακλάσεως, όπως περίπου θα γινόταν εάν άκουγε ταραγμένος μια φωνή από το βάθος ενός τύμβου ακουμπώντας το αυτί του στο μάρμαρο.
Συχνά αυτές οι αντανακλάσεις είναι περισσότερες από μια. Όπως όταν στρέφεις έναν καθρέφτη εμπρός από έναν δεύτερο. Και εκεί βρίσκετε μάλλον το νόημα.
Οι εξ αντανακλάσεως εικόνες που λαμβάνουμε για τον εαυτό μας από την κοινωνία, την φιλοσοφία, την πρόοδο της επιστήμης είναι περιορισμένες. Είναι, μάλλον, μόνο μια τη φορά. Σαν ένας καθρέφτης εμπρός από έναν δεύτερο που μέσα στον καθένα απεικονίζετε μονάχα το πορτρέτο του άλλου.
Και έτσι μπορούμε να διαλέξουμε τελικά μονάχα με ποια του πλευρά του καθρέφτη είμαστε, του μεγάλου ή του μικρού, να δανειστούμε εμείς ή εκείνος την εικόνα που εμπεριέχετε στον καθένα . Και η μεριά που θα διαλέξουμε εύκολα μπορεί να συνθλιφτεί όταν στραφούμε εμπρός από έναν νέο και συνειδητοποιώντας πως τελικά επιλέξαμε να ενστερνιστούμε μόνο ένα αντικατοπτρισμα σαν στάση ζωής, αναρωτηθούμε ανήσυχοι για τις επιλογές μας. Και σε εκείνη την απόγνωση της στιγμής πιθανόν θα ξεγελαστούμε για δεύτερη φορά. Και τότε θα διαλέξουμε ξανά ένα νέο αντικατοπτρισμα του εαυτού μας ή με πολύ κόπο θα επιλέξουμε να χτίσουμε τις αντανακλάσεις μας μια προς μια σε όλο τους το βάθος, με την αμφιβολία πάντα πως κάτι ξεχάσαμε να συμπεριλάβουμε ώστε να κάνουμε τον κρίκο της προοπτικής μας ομαλό.
Όμως τα αντικατοπτρίσματα της τέχνης είναι ακριβώς εκείνα που παίρνουμε όταν στρέψουμε δυο καθρέφτες αντιμέτωπους. Σχεδόν αναρίθμητα και μικροσκοπικά στο βάθος, που πάλλονται πότε λίγο δεξιά και πότε λίγο αριστερά καθώς θα κουνάμε το χέρι μας. Και αντιμέτωποι με τις αντανακλάσεις του εαυτού μας μέσα από την τέχνη δεν μπορούμε να πάρουμε και να ενστερνιστούμε καμία εικόνα που θα καταφέρουμε να προσωποποιήσουμε. Αλλά από το δέος του απλού αυτού παιχνιδίσματος των αντικατοπτρισμών θα χρειαστεί απορημένοι να γυρίσουμε ενώπιων του εαυτού μας και κοιτάζοντας τον να λάβουμε την πραγματική του εικόνα, που ειδάλλως με ελάχιστους τρόπους γίνετε να αντικρίσουμε, να πάλετε ποτέ λίγο δεξιά και ποτέ λίγο αριστερά.




Πως τελείωσε το όλο μπάχαλο


Μπροστά από το μνημείο των πεσόντων ένας άντρας είχε αρπάξει φωτιά.
Ο Χάρης τράβηξε στο πλάι την κουρτίνα και ύστερα γύρισε στο μέρος μας.
- Μπροστά από το μνημείο των πεσόντων ένας άντρας έχει αρπάξει φωτιά.
- Δεν υπάρχει κανείς εκεί κοντά;
- Βλέπω κάποιους που τον χειροκροτούν.
Έβγαλα το κεφάλι μου έξω από το παράθυρο. Μια φιγούρα τυλιγμένη στις φλόγες έκανε σπασμωδικές κινήσεις, κουνώντας τα χέρια της σαν να προσπαθούσε να πιάσει το κορδόνι από κάποιο ανύπαρκτο μπαλόνι που κατευθύνονταν ψηλά. Ο τύπος έμοιαζε τελικά να το είχε μετανιώσει. Ήταν σαν να προσπαθούσε να βγει έξω από την φλόγα που τον είχε τυλίξει και να αφήσει εκείνο το περίγραμμα του εαυτού του να καεί σύσσωμο πίσω του. Τώρα δεν μπορείς να πας πουθενά, φιλαράκο, σκέφτηκα.
- Νομίζω πως το μετάνιωσε, αλλά τώρα είναι αργά, είπα στους άλλους.
- Ποτέ, μου είπε ο Χάρης, όσοι κάνουν κάτι σαν κι αυτό γνωρίζουν καλά την δύναμη της θυσίας τους. Ξέρουν πως η σημασία μιας ανθρώπινης ζωής είναι μικρότερη από την έννοια του συνόλου μιας σωστής κοινωνίας. Κι εκεί βρίσκετε η ουσία του ηρωισμού τους. Έχουν απόλυτη επίγνωση του τι διαπράττουν.
Κοίταξα ξανά έξω από το παράθυρο. Ο άντρας είχε πέσει ο μισός έξω από το πεζοδρόμιο και χτυπούσε το χέρι του στην άσφαλτο. Η ένταση της φωτιάς είχε αρχίσει κάπως να ελαττώνετε και οι καπνοί ακριβώς από πάνω του είχαν γίνει πολύ πιο πυκνοί. Ήταν περίπου όπως όταν καίγετε στην άκρη μιας διαδήλωσης ένας κάδος γεμάτος σκουπίδια.
- Παραμένει ακόμα άνθρωπος, του είπα.
-Φυσικά. Γι αυτό και είναι ήρωας. Αλλά όχι με τον συμβατικό τρόπο. Δεν θέλει να ούτε να τον θυμούνται ούτε να χαραχτεί το όνομα του κάπου. Θέλει μονάχα να δώσει το μέγιστο μήνυμα του συμβολισμού της πράξης του.
Στράφηκα στον δρόμο. Ο κόσμος απομακρύνθηκε αργά προς διάφορες κατευθύνσεις. Ο τελευταίος που είχε παραμένει να χειροκροτεί παρατεταμένα σταμάτησε και σήκωσε την μπύρα που είχε ακουμπήσει δίπλα του. Ήπιε μια γουλιά και ύστερα έφυγε κι εκείνος.
-Ανοίξτε την τηλεόραση.
Πίεσα το τέσσερα στον τηλεκοντρόλ.
Ένας νεκρός σε διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας. Ο άντρας, του οποίου τα στοιχεία αγνοούνται, αυτοπυρπολήθηκε εμπρός από το μνημείο των πεσόντων. Οι εικόνες φρίκης έκαναν τον γύρο του κόσμου προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις. Ο υπουργός δημόσιας τάξης δήλωσε για το περιστατικό: Οι ακραίες καταστάσεις δημιουργούν συχνά ακραίες αντιδράσεις. Η πράξη αυτή έρχεται να προστεθεί σε όλα όσα με λύπη μας έχουμε βιώσει το τελευταίο διάστημα, κάτι που κάνει την ανάγκη για την αποκατάσταση της λειτουργιάς της δημοκρατίας μας ακόμα πιο επιτακτική. Έχω να συμπληρώσω ότι αυτή η κίνηση του νέου αυτού ανθρώπου δεν περνά από κανέναν μας απαρατήρητη και πως η νέα κυβέρνηση που θα εκλεχτεί αύριο με όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες θα επαναφέρει ξανά το αίσθημα ισονομίας και ομαλότητας στους πολίτες του τόπου.
Ο Χάρης εκτινάχτηκε από τον καναπέ σαν συμπιεσμένο ελατήριο.
- Τρίχες. Τα μίντια έσπευσαν αμέσως να διαστρεβλώσουν το γεγονός και οι πολιτικοί να το μυνηματοδοτησουν ακριβώς όπως θα τους συνέφερε.
Μια λαμπερή δεσμίδα κοκκινωπού φωτός κατευθείαν από την δύση του ηλίου τον έλουσε από πίσω σαν φωτοστέφανο και έκανε ευδιάκριτους ένα σωρό μικροσκοπικούς κόκκους σκόνης στο δωμάτιο.
- Γιατί κανείς δεν μιλά, συνέχισε ανεβοκατεβάζοντας γρήγορα και κοφτά τα χέρια του, για ποιον λόγο αυτός ο άντρας σήμερα θυσιάστηκε; Ποιο ήταν το μήνυμα που ήθελε να παρουσιάσει; Ποιο κοινωνικό ρεύμα εκπροσωπεί; Τι διεκδικεί; Ποια είναι η νέα τάξη πραγμάτων; Γιατί επέλεξε το συγκεκριμένο σημείο; Γιατί, όμως, δεν τα αναφέρουν όλα αυτά;
Ο Γιάννης μπήκε στο δωμάτιο κρατώντας ένα μπολ παγωτό με ένα καρφωμένο κουτάλι.
- Γιατί;
Ο Χάρης έκανε ένα περιεχτικό νεύμα αποδοκιμασίας και συνέχισε κοιτώντας προς το μέρος μας.
- Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε το δικαίωμα να ζούμε ελεύθεροι δίχως κανέναν έλεγχο και καμία εξουσία πέρα από αυτή που επιβάλουμε οι ίδιοι στους εαυτούς μας με καλή θέληση. Και καλή θέληση είναι αυτή που πηγαίνει σύμφωνα με οικουμενικούς νόμους ηθικής που η αυτόνομη ανθρώπινη ύπαρξη ελεύθερα και αβίαστα αποφασίζει να ενστερνιστεί. Με κανόνες που έμφυτα κουβαλούμε όλοι μέσα μας και υποχρεώνουν το κάθε ανθρώπινο ον να μεταχειρίζεται τα άλλα ανθρώπινα όντα ως σκοπούς και όχι ως μέσα προς κάποιο σκοπό. Εάν σε άλλες αυτές τις χιλιετηρίδες πολιτισμού η ανθρωπότητα λειτουργούσε αυτόνομη και ελεύθερη, αυτή η έμφυτη μας τάση για ηθική που μας ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα πλάσματα θα μας είχε επιτρέψει ανεμπόδιστα να απογειωθούμε στις ανώτερες δομές της ελευθερίας.
- Και γαμώ, συμπλήρωσε ο Γιάννης.
- Εσύ …, στράφηκε ξανά σε εμάς. Οι ιδέες πρέπει να άπτονται των συστημάτων. Όταν ένα σύστημα, όποιο και αν είναι αυτό, καταλήγει να γίνει θεματοφύλακας μιας ιδέας, τότε η ιδέα έχει αποτύχει. Ύστερα άρπαξε ένα περιοδικό από το έπιπλο και κατευθύνθηκε στην τουαλέτα.
Ο Γιάννης προχώρησε στο παράθυρο προσπαθώντας να ξεκολλήσει από το μπολ όσο τον δυνατόν μεγαλύτερες φλούδες κατεψυγμένου παγωτού. Ο κόσμος είχε αρχίσει να μαζεύετε στους δρόμους.
- Ο κόσμος έχει αρχίσει να μαζεύετε στους δρόμους, μας είπε.
- Έχουν σχηματίσει μια τεράστια ουρά που ξεκινάει από τα σκαλοπάτια της βουλής και φτάνει μέχρι και την κρεπερή του Κώστα στην πίσω μεριά της πλατείας.
Πλησίασα στο παράθυρο.
- Νομίζω πως ξεκινάει από την κρεπερή του Κώστα και φτάνει μέχρι την βουλή.
- Πράγματι. Καλυτέρα να παραγγείλουμε πίτσες.
Ένα δυνατό μουρμουρητό ακούστηκε από την τουαλέτα.
- Ξεχνάς ότι η αποχή είναι συνειδητή πολιτική πράξη, φίλε μου, είπε κοιτώντας αόριστα και λίγο ψηλά.
Εντωμεταξύ, εγώ σκεφτόμουν αν θα μπορούσα να ζώσω τον εαυτό μου με δυναμίτη και να ανατιναχτώ μέσα στο μέγαρο της βουλής: Θα κατάφερνα να τρυπώσω μέσα ενώ υπήρχε ολομέλεια και θα τραβούσα από την ζώνη ένα κορδόνι ή κάτι τέτοιο. Λίγο πριν εξαϋλωθώ από την έκρηξη θα έβλεπα στις φάτσες όλων τους την απόγνωση και την μεταμέλεια που θα συμβάδισε με την απόλυτη επίγνωση των πράξεων τους. Κι εκείνη ακριβώς την στιγμή θα οσμιζόμουν την δροσιά μιας νέας αυγής, εκεί όπου τα πάντα θα ξεκινούσαν ξανά από το μηδέν. Όμως δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να το κάνω έτσι, χωρίς κανείς να με θυμάται. Θα ήθελα να αναφέρομε στο μέλλον ως υπαίτιος που άλλαξε ο ρους την ιστορίας, κάπου να γραφτεί το και το δικό μου όνομα. Έτσι μάλιστα.
Κοίταξα τον Βαγγέλη που καθόταν δίπλα μου με επιμονή, περιμένοντας τον να τελειώσει να συγκεντρώνει τα τελευταία τρίματα καπνού για να καταφέρει να στρίψει ένα τσιγάρο.
- Νομίζω πως θα το 'κανα.
- Θα κανες τι;
- Θα ανατιναζόμουν μέσα στην βουλή.
- Α, εσύ είσαι μαλάκας.
Και το είπε με απόλυτη ψυχραιμία.
Αισθάνθηκα πως πραγματικά ήμουν, αλλά δεν ήξερα ακόμα το γιατί.
Ένιωσα να γιονομε απότομα. Είχα μόλις αποφασίσει να δώσω στον εαυτό μου ένα θεωρητικό ηρωικό τέλος. Και εάν τελοσπάντων δεν το έκανα εγώ και το όνομα μου δεν έμενε για πάντα στα κιτάπια τις ιστορίας να το διαβάζουνε οι νεότεροι, όπως εγώ κάποτε διάβαζα για το παρελθόν, όλο και κάποιος θα το έκανε έτσι πως είχανε γίνει τα πράγματα και θα ξεμπερδεύαμε μια και καλή με όλο αυτό το μπάχαλο.
Ο Βαγγέλης συνέχιζε να μην μου μιλά και προτιμούσε να καπνίζει, αφήνοντας με προφανώς να εμπεδώσω το γιατί ήμουνα μαλακας.
- Γιατί;
- Τι γιατί;
Έμοιαζε ανώφελο να επιμένω στην θέση μου. Ήτανε βέβαιο πως είχε την κατάλληλη απάντηση για να μου αποδείξει την λάθος μου εκτίμηση και η κουβέντα μάλλον θα ξεκινούσε από την βάση του πόσο μαλάκας είμαι. Πάντως, εγώ συνέχισα.
- Γιατί το λες αυτό;
- Τζάμπα θα σπαταλούσες την ζωή σου. Πρώτα απ' όλα, ακόμα και να επιτύχεις να ανατιναχτείς μέσα στην βουλή, τι σου λέει ότι όσοι πεθάνουν δεν θα αντικατασταθούν από καινούριους βουλευτές με ακριβώς τις ίδιες αντιλήψεις ;
Η αλήθεια ήταν πως το πιθανότερο σε μια τέτοια περίπτωση ήταν, όμορφα κι απλά, το κάθε κόμμα να ορίσει καινούριους βουλευτικούς αντιπροσώπους.
Αν, όμως, καμικάζι συνέχιζαν να ανατινάζονται κάθε μέρα στην βουλή; Λέμε τώρα. Έτσι κι αλλιώς ακόμα και η πρώτη εκδοχή ήταν προφανώς ανέφικτη.
Πλησίασα στο παράθυρο. Στο σημείο που λίγο πριν ο άντρας είχε αυτοπυρποληθεί, το μηχάνημα καθαρισμού του δήμου γυάλιζε το πεζοδρόμιο με δυο μεγάλες περιστρεφόμενες βούρτσες, πηγαίνοντας μπρος πίσω. Ο κόσμος είχε γεμίσει την πλατεία αλλά από ψηλά έμοιαζε ακόμα διάσπαρτος. Κάπου σχεδόν στο κέντρο, επάνω σε μια εξέδρα, ένας άντρας χτυπούσε με το δάχτυλο του το ανοιχτό μικρόφωνο και επαναλάμβανε κατά κάποιο τρόπο ρυθμικά: ένα-ένα-ένα.
- Κι όμως, μίλησε ο Βαγγελης από πίσω μου, αν ο κόσμος εμπεδώσει πως δεν υπάρχει λόγος για ακραίες θυσίες και αποφασίσει να συνασπιστεί, πολύ απλά αποφασίζοντας να μην ρίχνει κάθε φορά νερό στο κρασί του, θα διαπιστώσει πως έχει μεγαλύτερη δύναμη από αυτή που πιστεύει πως έχει.
Μα δεν με ενδιέφερε καθόλου τώρα τι έλεγε. Το όνειρο μου για την δυνατότητα μιας αστραπιαίας αλλαγής είχε ήδη γκρεμιστεί. Κι εκείνο που τώρα συμπλήρωνε έμοιαζε αναμενόμενο και λογικό. Ήταν πολύ πιο δύσκολο από την δική μου εκδοχή μα σωστό(…μα πολύ πιο δύσκολο).
Μια κιθάρα ακούστηκε μονάχη να παίζει μια κλίμακα σε πιέζω ηλεκτρικό ενισχυτή. Ο ήχος της ήταν σκληρά μεγεθυμένος και στακάτος. Σαν ένα προεόρτιο κουδούνισμα αφύπνισης. Μου φάνηκε πως έπρεπε να συμμετάσχω κι εγώ στην εκδήλωση, αλλά με το ζόρι. Δεν υπήρχε άλλη λύση. Η λύση της πιεζο ηλεκτρικής κιθάρας ήταν η σωστή και η δύσκολη. Ήμουν απογοητευμένος. Ήμουν περισσότερο πρόθυμος να θυσιαστώ για το κοινό καλό και να τελειώνουμε από το να κάνω τον ιεροκήρυκα ενάντια στην απροθυμία του καθενός να δεχτεί την αλήθεια της δύσκολης οδού.
- Ήσουν περισσότερο πρόθυμος να θυσιαστείς για το κοινό καλό και να τελειώνεις, από το να κάνεις τον ιεροκήρυκα ενάντια στην απροθυμία του καθενός να δεχτεί την αλήθεια της δύσκολης οδού, φαντάζομαι.
Στράφηκα στον Βαγγέλη.
-Ναι, υποθέτω, κάπως έτσι.
-Καλωσόρισες στο κλαμπ.
Και πρέπει να ήταν λογικό. Όλα τα ωραία στην ζωή απαιτούν κόπο. Ήταν σαν να επαληθευόταν για ακόμη μια φορά ετούτο το θεώρημα. Κι για τίποτε τελικά που να αξίζει πραγματικά δεν υπάρχει η εύκολη λύση. Και γι αυτό έπρεπε να ήταν έτσι.
Έκλεισα την κουρτίνα και βάλθηκα να πιέζω εναλλάξ στο τηλεκοντρόλ το εφτά, το έξι και το τέσσερα καθισμένος με την πλάτη χαμηλά στην ράχη του καναπέ.


Λίγες ώρες αργότερα…

- Σκατά, σκατά, σκατά.
Ο Νίκος καθόταν διπλά σε ένα μικρό τραπέζι και σημείωνε αποτελέσματα πράξεων στην καθαρή μεριά μιας απόδειξης.
- Τρία επί δυόμιση, τέσσερα επί ένα κώμα πέντε.
Έγειρα πάνω από το κεφάλι του.
- Τι κάνεις;
-Τελικά πρέπει να πέρασα το μάθημα με πέντε. Αν έχω υπολογίσει σωστά, δηλαδή.
- Τι θα κάνεις όταν τελειώσεις;
- Δεν θέλω να το σκέπτομαι. Ήδη το έχω καθυστερήσει αρκετά, αλλά κάτι λογικά θα βρω.
- Όχι, εννοώ, όταν τελειώσεις με τις πράξεις. Σκέπτεσαι να κατεβούμε στην διαδήλωση;
- Μάλλον τρελάθηκες. Τι δουλειά έχω εγώ με αυτούς;
Συγκλονίστηκα. Αλλά ήταν λογικό. Ο Νίκος προτιμούσε την εύκολη οδό από εκείνη του αγώνα. Αισθάνθηκα πως ήταν χρέος μου να τον συνετίσω.
Τον έσφιξα στον ώμο.
- Πρέπει να ακούσεις κάτι. Είναι εν μέρει λογικό να περιμένεις από τους άλλους να κάνουν πράγματα για να βρίσκεις εσύ έτοιμα τα αποτελέσματα τους. Όμως πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει επιτέλους να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν. Και θέλω να πω, τις κοινωνικές ευθύνες. Πρέπει να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα μας, γιατί έχουμε την δύναμη να το κάνουμε και αν πραγματικά το θέλουμε μπορούμε να φτιάξουμε ένα αύριο πολύ καλύτερο για εμάς. Απλά και μόνο συνηδητωποιόντας ότι πρέπει να συμμετάσχουμε στα κοινά και να μην είμαστε οκνηροί.
- Πρέπει να καταλάβουμε; Άκου να δεις κάτι.
Πήρα την παλάμη μου από τον ώμο του.
- Εσύ μάλλον πρέπει να καταλάβεις ότι το χάσμα ανάμεσα στο πώς θα έπρεπε να ζει κανείς και στο πώς πραγματικά ζει, είναι τόσο μεγάλο, ώστε ο άνθρωπος που αμελεί αυτό που πραγματικά γίνεται προς χάριν αυτού που θα έπρεπε να γίνετε, παίρνει το δρόμο προς την αυτοκαταστροφή και όχι προς την αυτοσυντήρηση.
- Και τι πάει να πει αυτό;
- Όταν γεννήθηκα βρήκα ένα κατεστημένο μπροστά μου. Το να μιλώ για το πώς θα έπρεπε να ήτανε τα πράγματα ειδυλλιακά το γνωρίζω καλά. Και σχεδόν όλοι το ξέρουν με μερικές μικρές διαφωνίες. Τώρα, να αρνούμαι αυτό που ζω, προσπαθώντας να αλλάξω τον κόσμο πέφτοντας σε μια διαδικασία ματαιοπονίας, αγνοώντας την καθημερινότητα, τα μικρά και επιμέρους στοιχεία της κοινωνίας στην οποία ανήκω τα οποία μπορώ να βελτιώσω με την δική μου παρουσία μέσα σε αυτήν και να πολεμώ ανεμόμυλους, είναι, κατά την γνώμη μου, εντελώς ηλίθιο.
Ο κόσμος είναι εξελίξιμος. Όλα αλλάζουνε. Και η βελτίωση της κοινωνίας μπορεί να έρθει από ένα νέο ρεύμα ίσως, από φρέσκες ιδέες και από σύνολα τα οποία μπορούν να τις ενστερνιστούν. Δεν υπάρχουν παγιωμένες θέσεις σε οτιδήποτε. Και προσπαθώ να βάλω το λιθαράκι μου ανήκοντας σε μια γενιά που θα φέρει ένα νέο τέτοιο ρεύμα και μια αλλαγή έχοντας επίγνωση του που ανήκω και το πώς μπορώ και εγώ να συνεισφέρω σε αυτό βελτιώνοντας το και παραδίδοντας το στους επόμενους για διερεύνηση.
Έφυγα αργά - αργά και πλησίασα στο παράθυρο. Αναρωτιόμουν αν είχα κι εγώ κάποιες νέες τέτοιες ιδέες που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες στην κοινωνία και, δηλαδή, αν με το παράδειγμα και την απλή ακούσια συμμετοχή μου στην κοινωνία την εξέλυσα κι εγώ στο μέτρο που μου αντιστοιχεί.
Ο κόσμος στην πλατεία ήταν τώρα περισσότερος από κάθε άλλη στιγμή της μέρας. Έμοιαζε σφιχτός και πεπιεσμένος. Άλλοι εδώ κι άλλοι εκεί. Άλλοι με πλακάτ και άλλοι εμπρός από σκηνές που κάποιοι πέζαν μουσική. Άλλοι φώναζαν συνθήματα και άλλοι με έναν ευδιάθετο τρόπο περιφέρονταν και μιλούσαν σε διαφόρους.
Είχε πια βραδιάσει και όταν έκλεισα το τζάμι ακούγονταν μόνο ένα τζιτζίκι, ο ήχος από το κλιματιστικό και μια γιορτινή μουρμούρα από την πλατεία. Όταν γύρισα ο Νίκος δεν υπήρχε και στο σαλόνι είχε απομένει ένα χλομό λευκό φως. Στο τραπέζι υπήρχε ακόμα το στυλό και η απόδειξη με τους υπολογισμούς που έκανε μόλις πριν. Οι πόρτες των δωματίων ήτανε κλειστές.
Ξάπλωσα στον καναπέ και πίεσα ένα κουμπί στο τηλεκοντρόλ.
Μία από τις πιο σημαντικές ημέρες για το έθνος μας μετά την μεταπολίτευση ξημερώνει σήμερα. Έως την δύση του ηλίου η υποχρεωτική για κάθε πολίτη ψηφοφορία για την ανάδειξη του νέου κόμματος θα έχει ολοκληρωθεί. Οι πολιτικοί αρχηγοί των κομμάτων στην τελευταίες τους προεκλογικές διαδηλώσεις πρότειναν στους πολίτες σύνεση, συλλογισμό και κριτική σκέψη στην επιλογή της ψήφου τους, που θα είναι μία από τις καθοριστικότερες για την εις μάκρος πορεία του τόπου.
Ύστερα, αποκοιμήθηκα στον καναπέ.



Αρκετές ώρες αργότερα…

Ένα δάχτυλο με χτύπησε στα πλευρά, όχι και τόσο ελαφρά.
- Ει, φίλε, τι στο διάολο κάνεις. Ξύπνα αμέσως.
Κοίταξα γύρω μου. Όλα μου έμοιαζαν κανονικά.
- Τι ώρα είναι.
- Η ώρα είναι εφτά. Και όχι μόνο αυτό. Σε μια ώρα κλείνουνε οι κάλπες και είσαι ο μοναδικός που δεν έχει ψηφίσει.
Πετάχτηκα σαν ελατήριο πετώντας την κουβέρτα πίσω από τον καναπέ.
- Καλά, γιατί δεν με ξύπνησε κανείς; Βαριέσαι να με πετάξεις με το αμάξι; Αλλιώς δεν πάω και καθόλου δηλαδή. Η αποχή είναι συνειδητή πολιτική πράξη.
- Όχι, δεν κατάλαβες. Είσαι ο μοναδικός που δεν έχει ακόμα ψηφίσει σε ολόκληρη την χώρα.
- Μα, τι λες;
-Ναι, και άκου και το καλύτερο. Όλα τα Κόμματα έχουν έρθει ισοπαλία.
-Τι εννοείς ισοπαλία;
- Εννοώ πως όλες οι παρατάξεις έχουν ακριβώς τον ίδιο αριθμό ψήφων και είσαι ο μοναδικός που απομένει να ψηφίσει. Η καταμέτρηση έγινε αυτόματα και από τους εκλογικούς καταλόγους, αφότου εντοπίστηκε ότι έλειπε ακόμα μια ψήφος, βρήκαν ότι έλειπες εσύ. Είπαν μάλιστα και το όνομα σου στις ειδήσεις. Εάν δεν πάς, θα κατηγορηθείς για εσχάτη προδοσία.
Άρπαξα τον παντελόνι μου από την καρέκλα και έτρεξα στο παράθυρο χοροπηδώντας μέσα του. Ακριβώς από κάτω είχε μαζευτεί κόσμος που κοίταζε ψηλά φωνάζοντας το όνομα μου.
Άνοιξα την τηλεόραση.
…είναι ίσως η σημαντικότερη ψήφος στα χρονικά των εκλογών…
Έκλεισα την τηλεόραση.
Κατέβηκα στον δρόμο.

Ένα σωρό άνθρωποι έτρεξαν να με αγκαλιάσουν.
Σώσε μας αγόρι μου, μου λέγαν πάνω κάτω όλοι. Μια γριά είχε πιάσει το χέρι μου και το φύλαγε. Εσύ μπορείς να μας σώσεις.
Τράβηξα διακριτικά το χέρι μου.
- Μα καλά, εσείς δεν ψηφίσατε.
-Ψήφισα, αλλά δεν έχει σημασία. Δεν ήξερα και καλά τι ψήφιζα. Εσύ είσαι νέος άνθρωπος. Ξέρεις τι πρέπει να κάνεις.
Κινήθηκα γρήγορα και περνώντας μέσα από ένα στενό βγήκα στην πίσω μεριά του δρόμου. Ο κόσμος με ακολουθούσε φωνάζοντας συνθήματα με το όνομα μου.
Ένας ευτραφής μεσήλικας με άγγιξε στον ώμο και με κοίταξε στα μάτια ενώ σκούπιζε τον ιδρώτα του με ένα πανί.
- Ρίξτο εκεί που αξίζει.
- Δηλαδή που;
-Εσύ ξέρεις.
Στράφηκα στον κύριο όγκο του πλήθους.
Έβηξα δυο φορές βάζοντας την γροθιά μου εμπρός από το στόμα. Ύστερα μίλησα όσο πιο δυνατά μπορούσα μα προσπαθώντας να μην βγάλω ουρλιαχτό.
- Λοιπόν, εάν δεν απομακρυνθείτε σύντομα από κοντά μου θα με οδηγήσετε στο να κάνω λάθος και να μην ψηφίσω αυτό που όλοι θέλετε.
Είδα τις φάτσες τους να με κοιτούν για λίγο απογοητευμένες και ύστερα κάποιος φώναξε:
- Ναι, κάνε αυτό που θέλουμε.
Και αμέσως και ένας δεύτερος:
- Κάνε αυτό που πρέπει.
Και αργά όλοι τους απομακρύνθηκαν φωνάζοντας όλοι μαζί ρυθμικά:
Κάνε, Κάνε αυτό που θέλουμε, κάνε αυτό που πρέπει. Που και που άκουγα και το όνομα μου μέχρι που το πλήθος απομακρύνθηκε αρκετά κι πήρα κι εγώ τον δρόμο μου.
Ο ήλιος έπεφτε στον ορίζοντα και η πόλη είχε μια κοκκινωπή γυαλάδα. Θα πρέπει να είχα βαριά είκοσι λεπτά. Κοίταξα τον ουρανό και μου φάνηκε ολόισιος πέρα ως πέρα και γυαλιστερός σαν ατσάλι. Στους δρόμους είχε πέσει μια μελαγχολική σιωπή. Οι προσόψεις των σπιτιών ήτανε μουντές χωρίς τον κόσμο μέσα. ¨Ένα κορίτσι ζωγράφιζε κάτι στην άσφαλτο με κιμωλία.
Περπάτησα γρήγορα με τα χέρια στις τσέπες μέσα από τις γειτονιές και βγήκα στον έρημο κεντρικό αυτοκινητόδρομο και ξεκίνησα να περπατώ πατώντας πάνω στην διαχωριστική γραμμή. Που και που κοιτούσα πίσω μου μα τώρα ούτε άκουγα κάτι, ούτε και έβλεπα κανέναν. Ήταν σαν να η πόλη να έσβηνε πίσω μου και κανένα βάρος να μην έγερνε πια επάνω μου. Ίσα - ίσα. Ένιωθα ανάλαφρος σαν πουλί και πιο ψύχραιμος και ήρεμος από ποτέ.
Ξαφνικά ένας άντρας με κουστούμι και καταθλιπτική φάτσα εμφανίστηκε δίπλα μου και μου έσφιξε τον καρπό με αρκετή δύναμη. Με κοίταξε ευθεία μέσα στα μάτια.
- Πες μου απλά έναν αριθμό, μου είπε.
Χαμήλωσα το βλέμμα μου και το σήκωσα ξανά με αποφασιστικότητα.
- Εκατό εκατομμύρια.
- Τι εκατό εκατομμύρια; Έναν αριθμό από το ένα μέχρι και το σαράντα πέντε, το τελευταίο για να συμπληρώσω ένα "λοτο". Πες μου ένα καλό.
- Εχμ, το ένα.
Έβγαλε από την κολότσεπη ένα χαρτί και το ακούμπησε πάνω στο γόνατο του και σημείωσε τον αριθμό.
- Είναι σίγουρα καλό;
- Εχμ, ναι. Είναι.

Ύστερα κι εκείνος έφυγε κι εγώ προχώρησα λίγα μέτρα ακόμα και μπήκα στο εκλογικό κέντρο, πετώντας το τσιγάρο πίσω μου καθώς περνούσα από την πόρτα.



Λίγα λεπτά αργότερα. ..(Περίπου είκοσι πάνω κάτω).


Με το που άνοιξα την πόρτα ο Βαγγέλης με έπιασε από τον γιακά.
- Τι ψήφισες;
- Μη!
Ο Χάρης τον συγκράτησε
- Η ψήφος είναι μυστική. Δεν είσαι υποχρεωμένος να μας πεις. Κάθισε.
Χώρεσα ανάμεσα σε ένα μικρό κενό που υπήρχε ανάμεσα από τους άλλους στον καναπέ.
- Άνοιξε την τηλεόραση.
Πίεσα το πέντε.
…η ψήφος λοιπόν που θα κρίνει το εκλογικό αποτέλεσμα αυτών των εκλογών είναι… χμ, είναι λευκό. Έχουμε ισοπαλία. Εφόσον τα κόμματα συμφώνησαν να δεχτούν τα αποτέλεσμα αυτών των εκλογών δίχως να απαιτήσουν εκλογή δια της πλειοψηφίας, θα είναι η πρώτη φορά που θα έχουμε μη πλειοψηφική βουλή. Οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι λοιπόν θα είναι εβδομήντα πέντε για κάθε κόμμα. Ως συνέπεια οι νέες αποφάσεις για την πορεία του τόπου μας θα πρέπει να συμφωνηθούν κατά το ένα τέταρτο ριζοσπαστικές, ένα τέταρτο φιλελεύθερες, ένα τέταρτο συντηρητικές και ένα τέταρτο εκσυγχρονιστικές. Κάτι στο οποίο τα ελεγχθέντα κόμματα ήδη συμφώνησαν πως πρέπει να συμφωνήσουν, με τις αναμενόμενες ωστόσο αντιδράσεις. Ας δούμε τώρα τα νούμερα του λόττο. Ο πρώτος αριθμός είναι το ένα, ο δεύτερος το…
Ο Χάρης έκλεισε εκνευρισμένος την τηλεόραση. Ύστερα γύρισε στο μέρος μου.
- Κατάφερες να τα κάνεις όλα σκατά. Τώρα δεν θα βρεθεί ποτέ λύση σε όλο αυτό το μπάχαλο.
Σηκώθηκα από την θέση μου και πλησίασα στο παράθυρο. Κοίταξα κάτω αλλά τώρα πια δεν υπήρχε κανείς στους δρόμους. Σκέφτηκα πως τελικά μπορεί να τα έκανα όλα μαντάρα.
Πίεσα με δύναμη το δάχτυλο μου το παράθυρο και τραβώντας το αργά προς τα κάτω άκουγα τον ήχο από το ζούληγμα στο γυαλί. Πίσω μου οι άλλοι τώρα τσακώνονταν και φώναζαν. Και ό Γιάννης έπαιρνε το μέρος μου και έλεγε πως η αποχή είναι συνειδητή πράξη, ο Βαγγέλης πως ο κόσμος πρέπει να συνασπιστεί, ο Νίκος ότι το χάσμα ανάμεσα στο πώς θα έπρεπε να ζει κανείς και στο πώς πραγματικά ζει, είναι τόσο μεγάλο, ώστε ο άνθρωπος που αμελεί αυτό που πραγματικά γίνεται προς χάριν αυτού που θα έπρεπε να γίνετε, παίρνει το δρόμο προς την αυτοκαταστροφή και όχι προς την αυτοσυντήρηση και τέλος, ο Χάρης, φωνάζοντας όπως πάντα, έλεγε ότι οι ιδέες πρέπει να άπτονται των συστημάτων και πως όταν ένα σύστημα, όποιο και αν είναι αυτό, καταλήγει να γίνει θεματοφύλακας μιας ιδέας, τότε η ιδέα έχει αποτύχει